Het zwart en het zilver van Paolo Giordano

Mannen achter het fornuis

De vaste rolverdelingen in de hedendaagse gezinnen beginnen te verdwijnen. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de moeder kookt of dat de vader het meeste geld verdient. Als ouder kan het allemaal erg onduidelijk zijn wat er nu precies van je verwacht wordt. Vroeger was het tenminste duidelijk wat de taken van welke ouder zouden zijn. De eenvoud zorgde voor gerustheid en had wel iets elegants. Was het vroeger nu allemaal beter?

Dit thema wordt besproken in Het zwart en het zilver van Paolo Giordano. Hij is een italiaans wetenschapper met een passie voor woorden. Na zijn succes met Eenzaamheid van priemgetallen heeft hij zichzelf op de kaart gezet en na een lange stilte heeft hij eindelijk een nieuw boek uitgebracht. De roman volgt het verhaal van een koppel dat na de dood van hun huishoudelijke hulp geconfronteerd wordt met hun kapotte huwelijk.

Ten eerste wil ik zeggen dat Paolo Giordano prachtig schrijft. Hij gebruikt mooie metaforen om zijn intenties duidelijk te maken. De titel is hier een voorbeeld van. De ik-persoon, Arno, heeft een somber karakter en symboliseert hiermee het zwart. Zijn vrouw, Nora, vreugdig en vitaal symboliseert het zilver. In de roman vertelt Arno dat hij dacht dat met tijd de twee kleuren zouden mengen, "en dat er uiteindelijk dezelfde bruine, metaalachtige vloeistof door ons beiden zou stromen".

Het centrale thema: de rolverdeling in moderne gezinnen, ben ik persoonlijk nog niet vaak tegengekomen in literatuur. Het is een aangename verandering. Wel is het een goede vraag om jezelf te stellen, want Giordano’s observatie is namelijk wel degelijk realiteit. Met het opkomende feminisme van de afgelopen jaren veranderen de rollen. Wie moet er nu de was gaan doen en gaan koken?

De personage van Signora A was erg goed uitgewerkt door Giordano. Ook al was ze al overleden toen het verhaal begon, heb ik wel het gevoel dat ze een round character is. Ze staat symbool voor de oude tradities en brengt orde en structuur aan het leven van het jonge stel. Maar omdat de oude invloed in het dagelijks leven verdwijnt, verdwijnt ook het invloed van Signora A in het leven van Arno en Nora, waardoor de leegte in hun huwelijk akelig zichtbaar wordt. Het koppel weet niet meer hoe ze zich bij elkaar moet gedragen zonder de aanwezigheid van Signora A.

Een klein minpuntje van het boek is dat het niet aanvoelt als een complete roman. Uitgaand van de lengte is het meer een novelle. Hierdoor was er naar mijn mening niet voldoende ruimte voor groei bij de hoofdpersonen. Als het boek langer was geweest, hadden verscheidene aspecten meer aandacht kunnen krijgen en zou Giordano de mogelijkheid hebben gehad om ze beter uit te werken.

Tot slot is Het zwart en het zilver een boek die je in no-time uit hebt. In onze samenleving kijkt niemand er meer van op wanneer de vader de kinderen naar voetbaltraining brengt. Maar is dit wel een goede verandering? Volgens Giordano leidt deze ommekeer tot verwarring en ongemak. Aan welke kant sta jij?