Boekverslag: De Held

Jessica Durlacher

Jessica Durlacher is een Nederlandse critica, columniste, vertaler en schrijfster. Ze was geboren in Amsterdam op 6 september in 1961. Jessica Durlacher is de oudste van de drie dochters en haar vader is de bekende socioloog en schrijver G.L. Durlacher. Later verhuisde de familie naar Haarlem, waar ze haar middelbare school afrondde. Daarna ging zij in 1979 Nederlandse taal- en letterkunde studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Ze was in 1988 klaar met deze studie.

Tijdens haar studie richtte zij met anderen het literaire tijdschrijft De Held op, waarin zij interviews, recensies en het verhalen publiceerde. Hierdoor kreeg ze banen aangeboden als criticus en columnist bij onder andere de Volkskrant, Vrij Nederland, De Tijd en HP/De tijd.

In 2011 won Durlacher de Opzij Literatuurprijs voor het boek De held.

Het Boek

Zakelijke gegevens:
Auteur: Jessica Durlacher
Titel: De Held

Jaar van uitgifte: Oktokber 2010

Aantal pagina’s: 382

Uitgeverij: Bezige Bij

Recensie:
Ze zijn er wel degelijk! Vermomd als een gewone roman, zonder de eeuwige afbeeldingen van standbeelden op de omslag en de begeleidende term 'literaire thriller'. Jessica Durlacher bewijst het met haar boek De held. Dit is de ultieme combinatie tussen thriller en literatuur.In De Held wordt op wonderschone wijze de strijd belicht van een vrouw die moet kiezen tussen aanvaarding en wraak. De hoofdpersoon, Sara Silverstein, heeft jarenlang onder de beschermende vleugels van haar vader een vredig bestaan geleid. Ze heeft een man met een succesvolle carrière en twee prachtige kinderen. Maar als haar vader plotseling komt te overlijden, is het gedaan met de rust.

Oplaaiende wind
Sara's vader was altijd overbezorgd over het welzijn van zijn gezin. En die bezorgdheid leek te werken. Sara groeide in een onbezorgde en beschermde omgeving op. Maar na het overlijden van haar vader slaat het noodlot toe. Eerst wordt Sara aangerand door een passerende automobilist tijdens het hardlopen en vervolgens wordt het gezin Silverstein zeer gewelddadig beroofd in hun eigen huis. Bij deze overval wordt ook dochter Tess en passant aangerand. Sara's leven stort zich in een diep donker ravijn.

Tot overmaat van ramp meldt Sara's zoon zich ondertussen als vrijwilliger aan bij de Amerikaanse marines. Sara raakt de controle over haar leven en degenen die haar lief zijn totaal kwijt. In deze turbulentie probeert ze zich staande te houden, maar onderwijl hangt ook het kampverleden van haar vader nog als een donderwolk boven het gezin. Haar vader heeft het gezin jaren in de luwte van het oog van de storm kunnen houden, maar nu wordt het gezin langzaam murw geslagen door de ontketende windstoten.

Literaire thriller
De zoektocht naar de daders van de aanrandingen en de verkrachting vormt het thrillergedeelte van de roman. Tot de laatste letter weet Durlacher de lezer benieuwd te maken naar de onderlinge verbanden tussen de overvallers, Sara's vader Herman en diens oorlogsverleden. Uiteindelijk blijkt dit alles vernuftig met elkaar verband te houden en weet de schrijfster deze zaken heel natuurlijk met elkaar te verbinden. Maar tot dat verlossende moment hangt het mysterie als een groot vraagteken boven het verhaal. Het sleurt je door de verbindende literaire uitlatingen richting einde.

Het literaire element van de roman wordt gevormd door de beslommeringen van Sara. Tussen alle tegenspoed door worstelt Sara met de consequenties van de gebeurtenissen. De schrijfster verwoordt op prachtige wijze Sara's strijd over het wel of niet willen uitzoeken van haar vaders verleden en het wel of niet kunnen loslaten van haar zoon, die opgeleid wordt om naar oorlogsgebied uitgezonden te worden. Zoals Durlacher schrijft: 'Maar dan nog: woorden zijn treurige, kromme vehikels als het erop aankomt.' Als ze echter worden gebruikt op de wijze waarop ze in De Held worden gebruikt, is niets minder waar.
Dit boek staat vol prachtige, beschouwende zinnen. De wanhopige afweging van Sara tussen wraak en bezinning krijgt door het taalgebruik van de schrijfster mooi vorm en inhoud. Dit mooie proza wordt vervolgens ook nog eens ingezet om een heel spannend, benauwend verhaal te vertellen. Op deze manier zou je elke dag wel een literaire thriller willen lezen. En dan zouden ze zelfs een marmeren beeld op de omslag mogen zetten. Het label 'literaire thriller' zou dan zelfs het ultieme bewijs van hoogwaardige beheersing van het schrijverschap zijn


Het plot

De hoofdpersoon van De Held is Sara Silverstein. Ze is gelukkig getrouwd, heeft samen met haar man twee kinderen, Tess en Mitch en alles gaan zijn eigen gangetje. Haar vader en moeder zijn overlevenden van de tweede wereldoorlog en dit speelt een belangrijke rol in het verhaal. 
Hun perfecte leventje wordt echter verstoord door het ongeluk van haar vader wat hem de dood kost. Niemand heeft door dat het om meer kan gaan dan een onschuldige maar fatale val.

Sara wilt meer weten over het verleden van haar vader, en is vastbesloten om de drie verloren brieven van haar vader te vinden. Ze hoopt hierdoor haar vader beter te kunnen begrijpen.

Tijdens haar zoektocht gebeuren er veel zorgwekkende dingen. Sara wordt verkracht door een man die haar maar al te goed kende alhoewel, hij een onbekende voor haar is. Mitch wilt zijn leven op het spel zetten door marinier worden. Er wordt ingebroken in haar huis, waarbij haar man beschoten is. Niettemin is haar dochter verdwenen tijdens de overval en ze vertikt iets te vertellen over wat haar die nacht is overkomen.

Later komt Sara er achter dat haar vader een rechtszaak voerde tegen zijn oude verbouwer omdat hij zijn taak niet correct had verricht. Raaijmakers, de verbouwer verloor de rechtszaak en moest een grote schuld aan haar vader betalen. Hierdoor ging Raaijmakers failliet, en dit heeft Raaijmakers haar vader nog steeds niet vergeven. Dit realiseert Sara zich wanneer ze ontdekt dat Raaijmakers haar verkrachter, de overvaller en de moordenaar van haar vader is.

Ondertussen heeft Sara twee van de drie brieven gevonden. Beide bevatten geen relevante informatie, maar Sara blijft zoeken naar de laatste onmisbare verloren brief.

Uiteindelijk vertelt Tess wat haar de nacht van de overval is overkomen, Sara en Mitch zinnen beide op wraak na het horen hiervan. Tijdens de overval was er nog een derde man aanwezig en hij had Tess mee naar boven genomen om haar daar te verkrachten.

Dit is de druppel voor Sara en ze is vastberaden Raaijmakers te laten boeten voor wat hij haar familie heeft aangedaan. Op het punt dat ze met een pistool voor zijn huis staat bedenkt ze zich en ziet ze haar man en zoon die haar gevolgd hebben. De volgende dag komt Sara er achter dat Raaijmakers is vermoord en haar pistool mist kogels. Haar zoon bekent aan haar dat hij de moord heeft gepleegd maar de politie blijft in het donker.

Inmiddels woont de familie Silverstein in Amerika om deze belevenis achter hen te laten. Op de dag dat haar zoon naar Afghanistan wordt gedeporteerd, ontvangt ze een oproep van hem. Tijdens het telefoon gesprek verteld hij Sara wat er in de verloren derde brief stond. Hij en zijn opa waren erg hecht en zijn opa heeft hem laten zweren de inhoud aan niemand te vertellen. Hij heeft echter het gevoel dat Sara het verdient te weten om ook zijn eigen acties te verklaren. In de derde brief vertelt haar vader dat hij terwijl zijn ouders werden opgepakt door de NSB’ers, als een lafaard met hetzelfde pistool in handen zich verstopte. Hij heeft Mitch laten beloven nooit aan dat gevoel van machteloosheid te laten ingeven. Dit is de verklaring van Mitch's plotselinge verlangen naar het leger en het vermoorden van Raaijmakers.

Opmerkingen

Het eerste wat door mij heen ging toen ik dit boek eenmaal uit had gelezen was: Wat een ingewikkeld boek is dit! Jessica Durlacher heeft alles heel goed doordacht en beetje bij beetje komen alle stukjes bij elkaar naarmate je het einde van het boek nadert. Er zijn allemaal verschillende lagen in De Held die allemaal even belangrijk zijn. Zoals de tweede wereld oorlog, de brieven, Raaijmakers en de problemen met haar man en kinderen.

De personages van De Held zijn realistisch geschreven, er was een motief voor alles wat er gebeurde in het verhaal en vele riepen medeleven op. Ook was er veel ruimte voor karakterontwikkeling wat ik erg waardeerde. Het was interessant om te lezen hoe een bepaalde personage een verschillende kijk kan hebben op een gebeurtenis tijdens verschillende momenten in het boek.

Voorderest heb ik erg genoten van het lezen van het boek, alhoewel ik in het begin een beetje ontmoedigt was door de dikte van het boek. Gelukkig kwam dat helemaal goed en wilde ik na een tijdje niet meer stoppen met lezen!

Een nieuw einde 

Moet ik hiermee doorgaan? Is dit wat ik wil doen met mijn leven? Mijn ogen staren doelloos naar voren en mijn handen klemmen zich om het koude pistool. Wanneer ik een auto de oprit zie rijden verstop ik me achter een boom. Raaijmakers stapt uit, alleen zijn aanblik is genoeg om mij misselijk te maken. Ik walg van deze man. Hij heeft verschrikkelijke dingen gedaan. Maar zou ik zoveel beter zijn als ik zijn leven zou nemen? Ik draai me om en begin te rennen, zover mogelijk van deze plek vandaan. Er komt een auto mijn kant op en langzamerhand begin ik de gezichten te herkennen. In de auto zitten mijn man en mijn zoon. ‘Ik wist wel dat het slim was je te volgen’ zegt Mitch.

De volgende ochtend word ik wakker door de deurbel. Verbaasd en vermoeid loop ik naar beneden. Normaal belt niemand aan zo vroeg in de morgen. Als ik de deur open doe zie ik daar een politie agent staan. ‘Het spijt me dat ik u zo vroeg stoor, maar kan ik u en uw familie wat vragen stellen over meneer Raaijmakers? Hij is vandaag dood gevonden in zijn tuin. Zou ik binnen mogen komen?’

Ik laat de agent binnen, te verbaasd om iets te zeggen. Ik loop naar boven om de rest te halen. Ik maak Mitch wakker en Jacob komt zelf al vanuit de keuken naar de woonkamer.

Ik klop op de deur van Tess’ kamer, maar ik hoor geen reactie. Langzaam doe ik de deur open. Nog steeds geen reactie. Ik loop haar kamer binnen, maar Tess is nergens te bekennen.

‘Ik kan Tess nergens vinden.’ Zeg ik wanneer ik eenmaal in de woonkamer ben.  De agent komt uit zijn stoel. ‘Daar wou ik het nog met u en uw familie over hebben. Het spijt me dit te moeten zeggen. Uw dochter is dood gevonden met uw vaders pistool en een leeg doosje pillen naast het lijk van Raaijmakers.’